3.Grup (Madencilik) Meslek Komitesi, TBMM’ye sunulan Maden Kanunu İle Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin yasalaşması halinde sektörün küçülmesine neden olacağı, işsizliği arttıracağı, ihracatta olumsuz yansımaları olacağını belirterek teklifin geri çekilmesini veya sektörün önünü açacak yeni tekliflerin eklenmesini istedi.

Bahsi geçen Kanun teklifinin sektör temsilcileri ile sadece iki gün önce paylaşıldığını, tasarının maalesef daha öncekiler gibi sektör ile istişare edilmeden ve görüşleri alınmadan hazırlandığı ifade eden komite üyeleri, izin süreçlerinde yaşanan gecikmelerin ve belirsiz süreçlerin sektörün küçülmesine neden olduğunu, dünya ülkelerinin ekonomilerinde yaşanan çalkantılar, ticaret savaşları, bölgesel savaşların yanı sıra 15 Temmuz 2016’da yaşanan hain saldırıdan bu yana ihracat rakamlarının da maalesef geçtiğimiz son 3 yılda düşmeye devam ettiği, ülkemizin inşaat sektöründeki yavaşlamadan dolayı da yurtiçi satışlarını büyük oranda azaldığını belirtilerek, bu ortamda moral ve desteğe ihtiyaç duyan sektörün, sanki ceza kanununa dönüştürülmüş bir kanun teklifi ile karşı karşıya kaldığına vurgu yaptılar.

Maden Kanunu’nda çok sık yapılan değişikliklerin Türkiye’de madencilik sektörünü öngörülemez hale getirdiği, kanun teklifleri ile iptallerin kolaylaştırılarak ruhsat güvencesinin her geçen gün azaldığı, ruhsat bedelleri ile devlet hakkı oranlarının katlanarak zamlanmasından dolayı da sektör temsilcilerinin büyük zorluklar yaşadıklarını ifade eden komite üyeleri, kanun teklifinin sunulduğu haliyle kabul edilmesi haline sektörün küçülmeye devam edeceği, sektörün %98’ini KOBİ niteliğinde işyerlerinin oluşturduğu ve 150.000 çalışanı doğrudan olmak üzere, yaklaşık 900.000 kişiyi olumsuz yönde etkileyeceği, işsizlik oranlarında artışa sebep olacağını da vurgulayarak, bu durumun aynı zamanda sektörün hammadde sağladığı diğer sanayi kollarını, fabrika ve tesisleri, maden makine üreticilerini, nakliye ve lojistik sektörü başta olmak üzere yerelde birçok işletmeciyi olumsuz etkileyeceğini belirttiler.

Komite üyeleri kanun teklifi ile yaşanacak olumsuzlukları da şöyle sıraladılar:

  • Cezaların arttırıldığı, ruhsat iptallerinin kolaylaştırıldığı,
  • Ruhsat bedellerinin maden sınıfına bağlı olarak arama ruhsatlarında %700’e, işletme ruhsatlarında ise %100’e varan oranlarda arttırıldığı,
  • 2015 yılında %100 oranında arttırılan devlet haklarının şimdi de %50’ler seviyesinde bir kez daha arttırıldığı,
  • Teşviklerin bazı madenlerde %50 oranında daraltıldığı,
  • Ruhsat alanlarındaki mümkün ve muhtemel rezervlerin kısıtlı sürede görünür rezerv haline dönüştürülmesi aksi halde ruhsat alanının taksir edilmesinin öngörülmesi gerektiği, bunun hem teknik hem de maliyet olarak altından kalkılamayacak bir husus olduğu, ruhsat güvencesini zayıflattığından dolayı da yatırımcıları sektörden uzaklaştıkları,
  • Kamu kurumlarına imtiyazlar tanınarak sınırsız ruhsat alma yetkisi verildiği, kamu kurumlarının madencilik yapması halinde özel sektör ile aynı şartlarda ve rekabete uygun olarak yapılması gerektiği,
  • Maden Kanunu dışında Orman, Çevre, Kültür, Ulaştırma, İçişleri vb. birçok bakanlık ve bağlı onlarca kuruluştan izin alma zorunluluğu olan sektörün çalışma alanlarının her geçen gün daralacaktır.

ÜLKE EKONOMİSİNE KATKISI

İstihdama ve ihracata önemli katkılar sağlayan madencilik sektörünün ülke ekonomisindeki payının %1’lerden %5’lere gelmesi, yerli kaynakların üretilerek enerjideki dışa bağımlılığın azaltılması mümkünken bu kanun teklifinin yasalaşması halinde, bu olumlu oranların tam aksine sonuçlar doğuracağına vurgu yapan komite üyeleri öneri ve isteklerini şöyle sıraladılar:

“Sektörün ayağa kalkması ve yatırımların büyüyerek devam etmesi için sektörün şeffaf uygulamalarla öngörülebilir hale getirilmesi, ruhsat güvencesinin arttırılması ve sektörün önünün açılması amacıyla mevcut kanun teklifinin geri çekilmesi ve sektör temsilcileri ile istişare edilerek, yaşanan ve yaşanması olası birçok sıkıntının önüne geçileceği gibi sektörün büyümesine katkı sağlayacaktır. Ancak, bu aşamada kanun teklifi geri çekilemiyorsa, Maden Kanunu İle Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Hakkında detaylarını belirttiğimiz değişiklik önerilerin ve taleplerin kanun teklifi içeriğine dahil edilmesi.”

Komite, söz konusu önerilerin hayata geçirilmesi maksadıyla TOBB aracılığıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na yazı yazılması isteğini Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu’na sundu. Yönetim Kurulu da istekleri olumlu bularak gerekli girişimlere başladı.