Yarım yüzyılı aÅŸkın süredir devam eden ve Türkiye’nin en köklü sinema festivali olan Antalya Altın Portakal Film Festivali, 26 Ekim’de 56’ncı kez kapılarını açacak. ‘Öze dönüş’ temasıyla yoluna devam eden festival, yüzünü yeniden Türk sinemasına çevirdi.
1964 yılında Antalya Belediye BaÅŸkanı Dr. Avni Tolunay’ın öncülüğünde baÅŸlayan ve bugüne dek Metin Erksan, Yılmaz Güney, Bilge Olgaç, Atıf Yılmaz, Yavuz Turgul, Ömer Kavur, Zeki Demirkubuz, YeÅŸim UstaoÄŸlu, Nuri Bilge Ceylan ve Reha Erdem gibi birçok usta ismin sinema yolculuklarındaki en önemli duraklardan biri olan Antalya Altın Portakal Film Festivali, yıllar içinde ulusal sinemanın kalbinin attığı bir etkinliÄŸe dönüştü. Fikir babası yönetmen Behlül Dal’ın, o dönem arkadaşı Avni Tolunay’ın belediye baÅŸkanı olmasıyla 1964 yılında ilki düzenlenen festivalin venüs heykeli ve portakal simgesi oldu. Ä°lk festivalde en iyi film Halit RefiÄŸ’in ‘Gurbet KuÅŸları’ olurken, Türkan Åžoray ve Ä°zzet Günay en iyi oyuncular seçildi.
YARIM YUZYILI ASKIN SUREDIR DEVAM EDEN VE TURKIYE’NIN EN KOKLU SINEMA FESTIVALI OLAN ANTALYA ALTIN PORTAKAL FILM FESTIVALI, 26 EKIM’DE 56’NCI KEZ KAPILARINI ACACAK.(KORTEJ) (FOTO:ANTALYA-DHA)
FESTİVALİN KLASİĞİ: KORTEJ
Kentteki yansımaları her yıl tahmin edilenin çok ötesine taşınan festivalin en renkli bölümünü korteje yürüyüşü oluşturdu. Yıllarca beyazperdeden izledikleri oyunculara dokunma şansını yakalayan sanatseverler 55 yıldır sanatçıları yakından görebilmek için kilometrelerce sıra oluşturdu. Bu yıl da festivalde aynı görüntülerin yaşanması bekleniyor.
TARIK AKAN EN ÇOK ÖDÜL ALAN OYUNCU
Altın Portakal’ın en fazla ödül alan yönetmeni, sinema dünyasının duayenlerinden Atıf Yılmaz oldu. Yılmaz, 6 kez Altın Portakal’ı havaya kaldırdı. Yılmaz’ı 4 ödülle Ömer Kavur, 3’er ödülle Halit RefiÄŸ ve Nuri Bilge Ceylan takip ediyor. ‘En Ä°yi Kadın Oyuncu’ ödülünü Hülya KoçyiÄŸit 5, Türkan Åžoray 4 kez kazandı. En Ä°yi Erkek Oyuncu ödülünü en çok alan isim ise 6 kez ödül heykelciÄŸini alan, birkaç yıl önce hayata gözlerini yuman Tarık Akan oldu.
KESÄ°NTÄ°LER DE OLDU
Bu yıl 56’ncısı düzenlenen film festivali, tarihinde kesintilere de uÄŸradı. 1979 yılında 16’ncısı düzenlenirken, Sansür Kurulu’nun yarışmaya katılan bazı filmleri yasaklayıp, bazı bölümleri de sansürlemek istemesi üzerine bütün yapımcılar festivalden filmlerini çekti. Festivalde o yıl sadece kısa metraj film yarışması gerçekleÅŸtirildi. 17’nci Altın Portakal Film Yarışması ise 12 Eylül 1980 askeri darbe nedeniyle düzenlenemedi.
TARTIŞMASIZ FESTİVAL GÖRÜLMEDİ
Türkiye sinema tarihinin en uzun soluklu festivalinde tartışmalar hiç eksik olmadı. Ertem Göreç’in ‘Karanlıkta Uyananlar’ filminin 1965 yılında jüri tarafından görmezden gelinmesi ve çeÅŸitli gruplar tarafından protesto edilmesi festival tarihinin ilk tartışma konusu oldu. 2005 yılında festivale 1. Uluslararası Avrasya Film Festivali eklendi. Böylece festival uluslararası platforma taşındı. Bu kategorinin gelmesiyle Antalya’ya yabancı isimler de gelmeye baÅŸladı. 47. Altın Portakal’da Uluslararası Yarışma’nın jüri üyesi olarak davetli Sırp yönetmeni Emir Kusturica’nın Bosna’da yaÅŸanan katliama destek verdiÄŸi gerekçesiyle baÅŸlayan protestolar, Kusturica’nın kente giriÅŸiyle doruk noktasına çıktı. 2011 Altın Portakal’ı ise ‘Geç Gelen Ödüller’le anılıyor.
İSMİ DE SÜREKLİ DEĞİŞİR HALE GELDİ
Festivalin adı da, yönetime gelen belediye baÅŸkanlarından nasibini aldı. Uzun yıllar Antalya Altın Portakal Film Festivali ile yoluna devam eden festivalin ismi, Menderes Türel döneminde ‘Antalya Uluslararası Film Festivali’ oldu. Bu yıl yönetime gelen Muhittin Böcek döneminde de festivalde isim deÄŸiÅŸikliÄŸi yapıldı. Antalya Altın Portakal Film Festivali adını alan festivalin en az 5 yıl bu isimle devam etmesi bekleniyor.
BU YILKÄ° TEMA ‘ÖZE DÖNÜŞ’
Menderes Türel’den sonra yönetime geçen Muhittin Böcek ile festival bu yıl 56’ncı yaşını kutlayacak. 1964 yılında ilk kez düzenlenen festivalde ‘en iyi kadın oyuncu’ ödülünü alan Türkan Åžoray, bu yılki festivalin afiÅŸini süsledi. Ahmet BoyacıoÄŸlu’nun yönetmenliÄŸini yaptığı 56’ncı Antalya Altın Portakal Film Festivali, 26 Ekim-Kasım tarihleri arasında sanatseverle buluÅŸacak. Seçim sürecinde sıklıkla altını çizdiÄŸi ‘Altın Portakal özüne dönecek’ sözünü yerine getirmek için yola çıktıklarını ve festivali asıl sahipleri olan Antalyalılarla buluÅŸturmak için sabırsızlandıklarını belirten Muhittin Böcek, “Sinemamızı halka ulaÅŸtırmak adına elimizden geleni yapacağız. Bu yıl festival, geleneksel kortej coÅŸkusuyla baÅŸlayacak. Yalnızca Antalya merkezinde deÄŸil ilçelerimizde yaÅŸayan halkımıza da tırlarla film götüreceÄŸiz ve açık hava film gösterimleri düzenleyeceÄŸiz. Festivalin açılış ve kapanış törenleri 10 bin kiÅŸilik spor salonunda halkın katılımıyla gerçekleÅŸecek” diye konuÅŸtu.
ALTIN PORTAKAL SÄ°NEMA OKULU
Ä°lki bu yıl yapılacak Altın Portakal Sinema Okulu, Türkiye’deki üniversitelerin radyo, televizyon, sinema, medya, iletiÅŸim ve görsel sanatlar bölümlerinden 100 öğrenciyi festival kapsamında ağırlayacak. Ä°ki yıl aradan sonra festivale geri dönen ulusal yarışmalar da birçok genç sinemacı için film yolculuklarında önemli bir durak olmaya devam edecek.
ONUR ÖDÃœLLERÄ° MEKÄ°N VE GÃœNERÄ°’YE
Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin Onur Ödülleri bu yıl, henüz 14 yaşındayken ilk ödülünü Antalya’da alan, böylece festival tarihinin Altın Portakallı en genç oyuncusu olan Selma Güneri’ye ve ‘Düğün’den ‘Selvi Boylum, Al Yazmalım’a rol aldığı sayısız klasik ile sinemamızın en önemli jönlerinden ve karakter oyuncularından biri olan Ahmet Mekin’e verilecek. Ödüllerini açılış töreninde alacak olan iki usta oyuncu, festival kapsamında izleyiciyle buluÅŸacak.
ZEKÄ° DEMÄ°RKUBUZ JÃœRÄ° BAÅžKANI
Zeki Demirkubuz’un baÅŸkanlığında kurulan ve oyuncu Åžebnem Bozoklu, oyuncu ve senarist Mert Fırat, yazar ve senarist Latife Tekin ile görüntü yönetmeni Emre Erkmen’den oluÅŸan Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması jürisi yılın en iyi yerli filmini seçerken, 14 dalda toplam 720 bin TL deÄŸerinde para ödülü verecek. Melis Behlil, Nurdan Arca ve Veton Nurkollari’den oluÅŸan Ulusal Belgesel Film Yarışması Jürisi iki filme toplam 90 bin TL deÄŸerinde ödülleri sunarken, Tuğçe AltuÄŸ, Wilhelm Faber, Rezan YeÅŸilbaÅŸ’tan oluÅŸan Ulusal Kısa Metraj Film Yarışması jürisi de toplam 30 bin TL destekli ödüllerin sahiplerini belirleyecek. Festivalin kazananları 1 Kasım’da festivalin kapanış ve ödül töreninde belli olacak.
YARIÅžACAK 10 FÄ°LM
Yönetmen Mahmut Fazıl CoÅŸkun ve sinema yazarları Sevin Okyay ile Mehmet Açar’ın ön jüriliÄŸinde yapılan deÄŸerlendirme sonucu yarışmaya seçilen 10 filmden 8’i Türkiye’de ilk kez seyirciyle buluÅŸurken, 6’sı da dünya prömiyerini Antalya’da yapacak. Ali Aydın’ın ‘Kronoloji’, Ali Özel’in ‘Bozkır’, Faysal Soysal’ın ‘Ceviz AÄŸacı’, Kıvanç Sezer’in ‘Küçük Åžeyler’, Leyla Yılmaz’ın ‘Bilmemek’, Maryna Er Gorbach ve Mehmet Bahadır Er’in ‘Omar ve Biz’, Onur Ãœnlü’nün ‘Topal Şükran’ın Maceraları’, Orçun Behram’ın ‘Bina’, Özkan Yılmaz’ın ‘Soluk’ ve Ãœmit Ãœnal’ın ‘AÅŸk, Büyü, vs.’ adlı filmleri festivalde yarışacak.
DÃœNYA SÄ°NEMASI ANTALYA’DA
Festivalin Dünya Sineması bölümünde Cannes’dan Venedik’e, Sundance’ten Toronto’ya, dünyanın önemli festivallerinde büyük ilgi görmüş 10 film yer alıyor. Altın Palmiye’nin sahibi ‘Parazit’ten Anca Damian’ın animasyon baÅŸyapıtı ‘Bir KöpeÄŸin Fantastik Hikâyesi’ne, yılın merakla beklenen filmleri Antalya’da ilk kez seyirciyle buluÅŸuyor. Yılın en iyi romantik komedilerinden sayılan Billie Piper filmi ‘Rare Beasts / Ayrık Otları’ ve Lauren Greenfield’in Oscar yarışının güçlü adaylarından biri olarak gösterilen belgeseli ‘The Kingmaker / Ä°pleri Elinde Tutan Kadın’, Türkiye prömiyerlerini 56. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde yapıyor.
KAYIP FÄ°LM ANTALYA’DA
Bu yıl Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin sürprizlerinden biri de Muhsin ErtuÄŸrul’un kayıp olduÄŸu sanılan 1927 yapımı sessiz filmi ‘Tamilla’nın özel gösterimi olacak. Türkiye’de ilk kez 56. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde gösterilecek olan film, ünlü Alman sanat yönetmeni Heinrich Beisenherz’in tasarımları ve atmosfer yaratmaktaki baÅŸarısıyla dikkat çekiyor. ‘Tamilla’nın canlı müzik eÅŸliÄŸinde gerçekleÅŸtirilecek özel gösterimine piyanoda AyÅŸe Tütüncü ve klarnette Miray Eslek eÅŸlik edecek.
FESTÄ°VAL TARÄ°HÄ°NÄ°N EN Ä°YÄ° FÄ°LMLERÄ°
“Gurbet KuÅŸları (1964), AÅŸk ve Kin (1965), Bozuk Düzen (1966), Hudutların Kanunu (1967), Ä°nce Cumali (1968), 1969 yılında herhangi bir film seçilmedi, Bir Çirkin Adam (1970), Ankara Ekspresi (1971), Zulüm (1972), Hayat mı Bu (1973), Düğün (1974), EndiÅŸe (1975), Deli Yusuf (1976), Kara ÇarÅŸaflı Gelin (1977), Çöpçüler Kralı (1978), Demiryol ve Yusuf ile Kenan (1979), Sürü (1980), 1981 yılında herhangi bir film seçilmedi, Çirkinler de Sever (1982), Faize Hücum (1983), Bir Yudum Sevgi (1984), Dul Bir Kadın (1985), Aaahh Belinda (1986), Muhsin Bey (1987), Gece YolculuÄŸu (1988), Uçurtmayı Vurmasınlar (1989), Karılar KoÄŸuÅŸu (1990), Gizli Yüz (1991), Cazibe Hanım’ın Gündüz Düşleri (1992), Mavi Sürgün (1993), Yengeç Sepeti (1994), Böcek (1995), Tabutta RövaÅŸata (1996), Hamam (1997), Yara (1998), Salkım Hanım’ın Taneleri (1999), Güle Güle (2000), Büyük Adam Küçük AÅŸk (2001), Uzak (2002), KarşılaÅŸma (2003), Yazı Tura (2004), Türev (2005), Kader (2006), Yumurta (2007), Pazar (2008), Bornova Bornova (2009), ÇoÄŸunluk (2010), Güzel Günler GöreceÄŸiz (2011), GüzelliÄŸin On Par’etmez (2012), Kusursuzlar ve Cennetden Kovulmak (iki film paylaÅŸtı) (2013), Kuzu (2014), Sarmaşık (2015), Mavi Bisiklet (2016), Melekler Beyaz Giyer (2017) Üç Yüz (2018).” DHA
